సాధారణంగా పరిపాలనా వ్యవస్థ, అది దేశానికి సంబంధించినది అవనీయండి, రాష్ట్రానికి సంబంధించినది అవనీయండి, అంతదాకా ఎందుకూ, ఇళ్ళల్లో అవనీయండి, ఒక్కోరికి కొన్ని కొన్ని అధికారాలుంటాయి. . వాటినే కొండొకచో Administrative powers / Executive Powers గా విభజించారు, మన రాజ్యాంగ సృష్టికర్తలు. కంగారు పడకండి, ఇప్పుడు, నేను మీఅందరికీ civics లో క్లాసు పీకుతున్నాననుకోకండి. ఏదో , ఆ మాత్రం ఉపోద్ఘాతం చెప్తే, మీకు సుళువుగా అర్ధం అవుతుందని. అలాగని, మీ అందరికీ ఈ విషయాలు తెలియవనీ కాదు. అందరికీ తెలిసినవే, కానీ పెద్దగా పట్టించుకోరు. అధవా పట్టించుకున్నా, పోన్లెద్దూ.. ఎవరి గొడవలు వారికుండగా, మళ్ళీ ఇంకోటెందుకూ అనుకుంటారు..
ఇంక అసలు కథలోకి వద్దాం. మన దేశం ఉందా, దానికి ఓ రాజధాని ఢిల్లి. ప్రపంచంలోని మిగిలిన దేశాల గురించి, అంతగా తెలియదనుకోండి, కానీ మన దేశ రాజధానిలో రెండు ప్రభుత్వాలున్నాయి. ఏదో ఇన్నాళ్ళూ, కేంద్రంలోనూ, ఢిల్లీ కేంద్రపాలిత ప్రాంతంలోనూ, ఒకే పార్టీ అధికారంలో ఉండేది కనుక, గొడవలేవీ ఉండేవి కావు.. సుఖంగా పాలించేవారు, హాయిగా కావాల్సినదేదో తింటూ. రోజులన్నీ ఒకేలా ఉండవుగా, ఆ కేంద్రపాలిత ప్రాంతానికీ, ఎన్నికలొచ్చాయి. అక్కడి ప్రజలేమో , కొద్దిగా బుధ్ధిజీవులాయె. అదేదో Intellectuals అంటారే అలాటివారు. వాళ్ళకి గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా జరుగుతున్న పరిపాలనంటే, మొహం మొత్తేసి, ఆయనెవరో కేజ్రీవాల్ ట, ఆయనకి పట్టం కట్టేసి, పనిలో పనిగా, మిగిలిన జాతీయపార్టీలని తుడిచిపెట్టేశారు. అక్కడ కూడా ఓ చిత్రం ఉంది, ప్రధానమంత్రి శ్రీ మోదీ గారేమో, అదేదో “స్వఛ్ఛభారత్” నినాదంతో, అందరి చేతులకీ చీపుళ్ళు ఇచ్చి శుభ్రపరచమన్నారు. అదే టైములో ఢిల్లీ ఎన్నికలు వచ్చాయి. ఆ కేజ్రీవాల్ గారి పార్టీ చిహ్నమేమో “ చీపురు”. ఓటర్లందరూ, చీపురుకనిపించేసరికి, మోదీగారి “స్వచ్చభారత్ “ గుర్తొచ్చి, ఆ చిహ్నానికి అన్ని ఓట్లూ వేశాసేరని జనాంతికం గా చెప్పుకున్నారు. మొత్తానికి పరిపాలన మొదలయింది. ఏమిటో అంతా గందరగోళం. రెండు చట్టసభలూ అవీనూ. ఏ పని చేయడానికీ , ముఖ్యమంత్రిగారికి అధికారాలు లేవుట. ఏం చేయాలన్నా, లెఫ్టినెంటు గవర్నర్ గారి అనుమతి తీసికోవాలిట. పైగా రాజ్యాంగంలో పొందుపరచిన అధికారాల పట్టీ అంతా ముందు పెట్టుకుని, ముఖ్యమంత్రిగారు ఏదైనా ఆర్డరు వేస్తే, వెంటనే వాటిని రద్దుచేసేస్తున్నారు. అదేదో “ అత్తగారు, కోడలు” సామెతలోలాగ. ఎవరినీ బదిలీలు చేయకూడదుట, పోలిసు వ్యవస్థ అంతా కేంద్రం చేతిలోనేట. మరి ఇంకెందుకూ, ఈ పదవులూ, సింగినాదాలూనూ. Executive Powers లేనప్పుడు, పాలన ఎలా వెలగబెడతారూ? ఊరికే ఉత్సవవిగ్రహం లాగ ముఖ్యమంత్రి అయితే కుదురుతుందా? దేశంలోని, ఏ గవర్నరుకీ, చివరకి రాష్ట్రపతికి కూడా లేని అధికారాలన్నీ, ఈ ఢిల్లీ ఆయనకే. పైగా, లెఫ్టినెంటు గవర్నరు కూడానూ. ప్రస్తుతం కేంద్రంలో ఉన్న పార్టీ అదికారంలో ఉన్నంతకాలమూ, ఛస్తే Statehood మాత్రం ఇవ్వరు. ఇస్తే, కొంప మునిగిపోదూ?
దీనికీ, ఇళ్ళల్లో ఉండేదానికి సాపత్యం ఏమిటంటారా, ఇదిగో.. వస్తున్నాను అక్కడికే మరి. ఒకానొకప్పుడు, ఇంట్లో ఉండే కుటుంబపెద్దకి చాలా అధికారాలుండేవి. ఆయనేం చెప్తే అంత. ఎవరికీ, ఎదురుచెప్పే ధైర్యం ఉండేది కాదు. కాలక్రమేణా, ఆ కుటుంబ పెద్దలు అలనాటి ఉమ్మడికుటుంబాల్లోంచి, బదిలీ అయి ప్రస్తుతపు Nuclear Family ల్లోకి వచ్చారు. రావడం వరకూ వచ్చారు. కానీ పరిస్థితి ఇదివరకటిలా కాదే. ఢిల్లీ ముఖ్యమంత్రిగారిలాగానే , ఒకనాటి “కుటుంబ పెద్ద” కూడా back seat లోకి వెళ్ళిపోయారు. ఏదో తల్లితండ్రులు మాతోనే ఉంటున్నారూ, అని చూపించుకోడానికి తప్ప, వీళ్ళూ ఉత్సవవిగ్రహాలే. Mothersday, Fathersday లకీ బొకేలు తీసికోవడమూ, ఫొటోలు తీసికుని Facebook లో పెట్టుకోడానికీ తప్ప ఇంకో ప్రయోజనం లేదు. పోనీ అలాగని వీళ్ళకేమీ పని లేదనుకుంటున్నారా, పనికి ఆహారం పథకంలో లాగ వీళ్ళకీ ఓ పనుంటుంది. భార్యాభర్తలిద్దరూ ఉద్యోగాలకి వెళ్ళే ఈరోజుల్లో, విశ్వాసపాత్రం గా పడుండేవారు వీళ్ళే కదా. మళ్ళీ “పోలికలు” చెప్తున్నానని అనుకోపోతే, ఢిల్లీ ముఖ్యమంత్రిగారిలాగ, వీరికీ Executive Powers ఉండవు. ఇంట్లో ఉండే పిల్లలు , ఈ పెద్దాళ్ళ మాట ఛస్తే వినరు. ఏం చెప్పినా, मम्मी ने बोला.. అనో, Daddy knows it అనే అంటారు, కానీ , పోనీ ఈ పెద్దాళ్ళు మన మంచికే చెబుతున్నారేమో అనే ఆలోచనా రాదు, వాళ్ళ తల్లితండ్రులు చెప్పా చెప్పరు.. పైగా Administrative Power అనేదుందిగా, ఏదైనా జరగరానిది జరిగితే ఏదో సంఝాయిషీ చెప్పుకోడానికి తప్ప ఇంకెందుకూ ఉపయోగించదు ఆ అధికారం.
నేను చెప్తున్నదానిలో ఏదైనా అతిశయోక్తి ఉందా చెప్పండి. పైగా ఏవిషయంలోనైనా , ఇంట్లో ఉన్న పెద్దవారు నియంత్రించేరంటే చాలు, వెంటనే, ఆఫీసులో ఉన్న మమ్మీకో, డాడీ కో ఫోను చేసేయడం. అక్కడేమో వాళ్ళు ఏ మీటింగులోనో ఉంటారు. వారి “ఆంఖో కా తారాల “ ఫోను రావడం తరవాయి, వీళ్ళడిగిన గొంతేరమ్మ కోరికలకి OK Beta/Beti అనేస్తారు, ఆ పిల్లలేమో Speaker ఆన్ చేసి మరీ వినిపిస్తారు, ఆ పెద్దవాళ్ళకి. పోనీ, ఫోను తాతయ్యకో, అమ్మమ్మకో ఇయ్యీ మాట్టాడతాను అనొచ్చుగా, అబ్బే, మీటింగు హడావిడిలో మళ్ళీ ఇదెందుకూ అనుకుంటారు. పోనీ సాయంత్రం పిల్లలు ఆఫీసునుండి వచ్చిన తరువాత, ఏదో మాటల్లో చెబుదామనుకున్నా, “పోనిద్దురూ మీరు మరీనూ … “ అని పెద్దాయనగారి ఇల్లాలు కొట్టిపారేస్తుంది.
అసలు ఈ గొడవంతా ఎందుకంటే, ఈవేళ ఏదో మాల్ కి వెళ్ళాను. అక్కడ బిల్లింగు కౌంటరు దగ్గర, ఓ పెద్దాయన, తన మనవడు ట్రాలీలో పెట్టిన ఓ చిప్స్ ప్యాకెట్ పక్కకి పెట్టేస్తూంటే, ఆ మనవడెమో माम्मी को पूछा.. ठीक है बोली.. అప్పుడు ఆయన హావభావాలు చూసిన తరువాత ఈ టపా..
ఇప్పుడర్ధమయిందా, రెండు రకాల “ అధికారాలకీ “ ఉండే తేడా ఏమిటో..
సర్వేజనా సుఖినోభవంతూ…
